Eyt Nedir
Eyt Nedir?
1-EMEKLÄ°LÄ°KTE YAÅžA TAKILANLAR-EYT NEDÄ°R?
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlayanlar emekli olmaya hak kazanabiliyordu. Emekliliğe hak kazanabilmek için yaş şartı bulunmamaktaydı. Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan değişiklik ile birlikte emekli olmak için gerekli şartlar arasına yaş şartı da eklendi. Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan değişiklik öncesinde emekli olabilmek için kadınlarda 20 yıl hizmet süresi, erkeklerde 5000 gün prim ve 25 yıl hizmet süresini yerine getirmek yeterliydi. 8 Eylül 1999 Tarihinde 4447 sayılı kanun ile yapılan değişiklikle birlikte emekli olabilmek aranan şartların arasına kadınlarda 58 yaş, erkeklerde 60 yaş şartı da eklendi.
2008 yılında ilk kez sigortalı olarak işe başlayacaklar için emekli olma yaşı 65’e yükseltildi. Kanunda yapılan değişiklik sonrasında emeklilikte yaşa takılanlar adıyla anılan milyonlarca vatandaşı yakından ilgilerndiren EYT sorunu ortaya çıktı. Emeklilikte yaşa takılan vatandaşlar yıllar boyunca emekli olabilmek için seslerini duyurmaya çalıştılar. Milyonları ilgilendire EYT sorunu geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Kurulu’na taşındı. Ardından ise emeklilikte yaşa takılanların sorunlarının çözümüne yönelik kanun 3 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2-EYT Nedir? ÅžARTLARI NELERDÄ°R?
Geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Kurulu’nda EYT düzenlemesi kabul edildi. Akabinde ise 7438 sayılı kanun ile eyt düzenlemesi 3 Mart 2023 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Milyonlarca kişiyi etkileyen eyt sorunu yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte birçok kişinin emekli olabilmesi fırsatını sağlayacak. Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenleme yapılan yasadan faydalanabilmek için birtakım şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar aşağıda yer alan şekilde sıralanmaktadır;
SSK için gerekli şartlar: 1-Kadınlar için: 5 bin-5 bin 975 kademeli prim günü ve 20 yıl hizmet süresini doldurmuş olmak 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişinin bulunması 2-Erkekler için: 5 bin- 5 bin 975 kademeli prim günü ve 25 yıl hizmet süresini doldurmuş olmak 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişinin bulunması BAĞKUR için gerekli şartlar: 1-Kadınlar için: 7 bin 200 prim günü ve 20 yıl hizmet süresini doldurmuş olmak 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişinin bulunması 2-Erkeler için: 9 bin prim günü ve 25 yıl hizmet süresini doldurmuş olmak 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişinin bulunması Yapılan düzenlemeye göre yasadan fayadalanabilmek için yukarıda şartların taşınması yeterli olmaktadır. Yukarıda sayılan şartlar dışında herhangi bir yaş şartı aranmamaktadır.
EYT ile ilgili yasal düzenleme 3 Mart 2023 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu sebeple emekli olmak için gerekli şartları taşıyan vatandaşların başvurularını yapmalarını gerekmektedir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise yasanın Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesinin ardından yapılan başvurular değerlendirilmeye alınacaktır.
3-EYT’LİLER BAŞVURULARINI NASIL VE NEREYE YAPABİLİRLER?
EYT’lileri ilgilendiren kanun düzenlemesi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Emekli olmaya hak kazanan vatandaşlar SGK şubelerine giderek başvurularını yapabilecekleri gibi e-devlet üzerinden online olarak da kolaylıkla başvurularını yapabilmektedirler.
4-EYT’LİLER İLK MAAŞLARINI NE ZAMAN ALABİLİRLER?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bankanı tarafından yapılan açıklamaya göre Kanunun yayımlanmasının ardından yapılan başvuruların ardından Nisan ayında Eyt’liler ilk maaşlarını almaya hak kazanacaklardır.
5-EYT MAAÅž HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Emekli maaşının hesaplanabilmesi için birçok kriter göz önüne alınarak hesaplamalar yapılmaktadır. İlgili hesaplamanın yapılabilmesi için prim gün sayısı, sigortalılık süresi, çalışma süresi, aylık kazanç gibi hususlar göz önüne alınmaktadır. Tüm bu hususların yanı sıra sigorta başlangıç tarihi de hesaplamanın yapılabilmesi için önem arz etmektedir. Emeklilikte yaşa takılanların maaş hesabı yapılırken üç döneme ayrılmaktadır. Birinci dönem 1999 yılı öncesinden, ikinci dönem 1999-2008 yılları arası dönem, üçüncü dönem 2008 yılı sonrası dönemden oluşmaktadır. Belirtilen üç döneme ilişkin hesaplamaların yapılmasının ardından emeklinin maaşı hesaplanmaktadır.
6-EYT’LİLER KIDEM TAZMİNATI ALMAYA HAK KAZANABİLERLER Mİ?
İş Kanunu’na göre çalışanın emekliye ayrılması kıdem tazminatına hak kazandıran nedenler arasındadır. Emeklilik nedeniyle işten ayrılan işçiye karşı işverenin kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Emeklilik koşullarını yerine getirerek emekli olmaya hak kazanan işçi iş akdini emeklilik nedeniyle feshettiğine ilişkin belgeleri işverene ibraz etmesi gerekmektedir. Ayrıca EYT kapsamında emekli olanlar 30 gün içerisinde aynı işyerinde çalışmaya başlamaları halinde yüzde beş oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından da yaralanabileceklerdir.
Umarı EYT NEdir sorusu için kafanızda soru işaretleri kakmıştır.